Adeiladau Hynaf Asturias

Mae'n siw y byddaf yn clywed am gêm neithiwr - a'r gystadleuaeth i gyd - o hyn tan ddiwedd yr haf, ond sdim rhaid imi sgrifennu rhagor amdano: wedi dweud yr hyn sydd gen i i'w ddweud. (Ond nodi bod y rhyngrwyd yn araf iawn heddiw - pawb yn gwylio'r tîm yn cyrraedd neu'n danfon negeseuon.)
Felly beth am fynd reit yn ôl i hen hanes ac edrych ar rai o adeiladau hynaf Asturias tra bod ein pennau'n araf adael ein poeni.
Eglwysi ydyn nhw, a godwyd fil a mwy o flynyddoedd yn ôl, ond sy'n dal yn cael eu defnyddio hyd heddiw. Prerromanico yw'r gair Sbaeneg: nid eu bod nhw wedi eu hadeiladu cyn dyddiau'r Rhufeiniaid, ond cyn yr arddull Romanesque a ddaeth yn boblogaidd iawn dwy Ewrop yn yr Oesoedd Canol.
Yr hynaf, a'r plaenaf, yw capel Santa Cruz yn Cangas de Onis, wrth draed y Picos de Europa. Fe'i godwyd yn y flwyddyn 737, ond ar safle llawer yn hŷn. Os gewch chi gyfle i fynd i mewn,  cewch weld gromlech oddi tano: meini hirion bedd 5000 oed. Hon oedd eglwys frenhinol gyntaf Asturias, ac yma y cedwid 'Croes y Fuddugoliaeth' sef y groes a gariwyd yng nghâd Covadonga pan drechwyd y Mwriaid.
Mae na arall yng nghanol dinas Uvieu/Oviedo; os byddwch yn anelu am ganol y ddinas o'r dwyrain,  rhaid troi i'r dde ganllath ar ôl pasio Santullano, neu San Julian de los Prados, ar ochr y briffordd.

Ac ar y bryn uwchben Uvieu, mae dwy ohonyn nhw. Santa Maria del Naranco, a fu'n blasty am dair canrif cyn ei throi'n eglwys, a hon, San Miguel de Lillo, a godwyd yn 840.
Teg dweud nad oes llawer yn eu mynychu heddiw am resymau crefyddol, ond mae unrhyw un sy'n darllen tipyn o hanes Sbaen yn deall mor bwysig oedd Cristnogaeth bryd hynny pan oedd pwer y Mwriaid ar drai.